GERİ DÖN
Ders Öğretim Planı
| Dersin Kodu | Dersin Adı | Dersin Türü | Yıl | Yarıyıl | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| SOEST8043 | Anadolu Türk Mümarisinde Mezar Anıtları | Ders | 1 | 1 | 0 |
Dersin Seviyesi
Yüksek Lisans
Dersin Sunulduğu Dil
Türkçe
Dersin Amacı
Mezar anıtlarının seçkin örnekleri olan türbeler/kümbetlerin incelenmesi. Diğer sanat öğelerinden ayrılan yönlerinin ortaya konulması.
Dersi Veren Öğretim Görevlisi Görevlileri
Dr. Öğr. Üyesi Gülsün EBİRİ
Öğrenme Çıktıları
| 1 | Mezar anıtları olan türbelerin plan ve mimari özelliklerinin incelenmesi. |
| 2 | Anadolu’da ölü gömme geleneği ile mezar anıtları arasındaki ilişkilerin belirlenmesi. |
| 3 | Mezar anıtlarının kökeni ve Anadolu’da oluşumuna etki eden faktörlerin ortaya konulması. |
| 4 | Anadolu’da mezar anıtlarının yoğunlaştığı kentlerin belirlenmesi |
| 5 | Anadolu Selçuklu mezar anıtlarının Selçuklu öncesi kültür çevreleri ile olan ilişkileri ve Osmanlı dönemi türbeleriyle yorumlanması |
Öğrenim Türü
İkinci Öğretim
Dersin Ön Koşulu Olan Dersler
yok
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar
yok
Dersin İçeriği
Mezat anıtları mimarisi hakkında genel bilgiler verilerek Anadolu’da yer alan türbelerden örneklerle değerlendirmeleri yapılacaktır.
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
| Hafta | Teorik | Uygulama | Laboratuvar |
|---|---|---|---|
| 1 | İnsan-Ölüm-Mekân İlişkisi ve Mezar / Anıt Mezar / Türbe / Kümbet kavramları | ||
| 2 | İslam mimarisinde ilk türbeler ve türbe gelişimi | ||
| 3 | Anadolu Selçuklu Öncesi Türk-İslam Türbe Mimarisi Örnekleri | ||
| 4 | Anadolu Selçuklu Türbelerinin Mimari Özellikleri | ||
| 5 | Anadolu Selçuklu Türbeleri için yapılan Tipolojiler | ||
| 6 | A- Poligonal Gövdeliler - Sekiz Kenarlı Türbeler (Kırşehir Fatma Hatun Türbesi; Erzurum Emir Saltuk Türbesi; Kayseri Hunad Hatun Türbesi vb.) | ||
| 7 | A- Poligonal Gövdeliler – On ve Oniki Kenarlı Türbeler (Konya, II. Kılıçarslan Türbesi; Kayseri Döner Kümbed vb.) | ||
| 8 | Ara sınav (Vize) | ||
| 9 | B- Silindirik Gövdeliler: Ahlat Ulu Künbed (Usta Şagirt Türbesi); Erzurum Anonim Türbe), vb. | ||
| 10 | C- Dilimli Gövdeliler (Mama Hatun T.) D- Kübik Gövdeliler (Pınarbaşı Melik Gazi Türbesi; Tokat Nureddin İbn Sentimur Türbesi, vb.) | ||
| 11 | Eyvan Tipi (Akşehir Emir Yavtaş Türbesi; Konya Gömeç Hatun Türbesi; Konya Cemel Ali Dede Türbesi, vb.) | ||
| 12 | Künbedle Eyvanın Birleşiminden Meydana Gelen Türbeler )Konya Sahib Ata Türbesi, Sivas, I. İzzeddin Keykavus Türbesi; Konya Tahir ile Zühre Türbesi, vb.) | ||
| 13 | Diğer Ortaçağ kültürlerinin anıt mezar mimarisi ile Anadolu’daki türbe mimarisi arasında etkileşim, benzerlikler ve özgünlüklerin değerlendirilmesi | ||
| 14 | Diğer Ortaçağ kültürlerinin anıt mezar mimarisi ile Anadolu’daki türbe mimarisi arasında etkileşim, benzerlikler ve özgünlüklerin değerlendirilmesi | ||
| 15 | Diğer Ortaçağ kültürlerinin anıt mezar mimarisi ile Anadolu’daki türbe mimarisi arasında etkileşim, benzerlikler ve özgünlüklerin değerlendirilmesi | ||
| 16 | Son Sınav (Final) |
Ders Kitabı Malzemesi Önerilen Kaynaklar
• Arık, M. O. (1967). Erken Devir Anadolu-Türk Mimarisinde Türbe Biçimleri. Anadolu/Anatolia (11), 57-100. • Aslanapa, O. (2007). Anadolu'da İlk Türk Mimarisi Başlangıcı ve Gelişmesi. Ankara:Atatürk Kültür Merkezi Yayınları. • Berktay, H., - Hassan, Ü., - Ödekan, A. (2009). Türkiye Tarihi 1 (Osmanlı Devletine Kadar Türkler) (10 b., Cilt 1). (S. Akşin, Dü.) İstanbul: Cem Yayınevi. • Çoruhlu, Y. (2016). Eski Türklerin Kutsal Mezarları Kurganlar (2 b.). İstanbul: Ötüken. • Kara, D. (2019). Türkiye'nin Selçuklu Çağı Kadın Türbeleri (1071-1318). Eskişehir:Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi. • Karpuz, H. (2004). Anadolu Selçuklu Mimarisi, Selçuk Üniversitesi Yaşatma ve Geliştirme Vakfı, Konya. • Kuban, D. (2002). Selçuklu Çağında Anadolu Sanatı, Yapı-Kredi Yay., İstanbul • • Öney, G. (1981). İran ve Anadolu Selçuklu Türbelerinin Mukayesesi [Ayrıbasım]. Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Türk ve İslam Sanatları Tarihi Enstitüsü. • Önkal, H. (2015). Anadolu Selçuklu Türbeleri (2 b.). Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları. • Sözen, M. (1968). Anadolu'da Eyvan Tipi Türbeler. Anadolu Sanatı Araştırmaları, 1, 167-234. • Tuncer, O. C. (1986). Anadolu Kümbetleri (1-Selçuklu Dönemi). Ankara. • Tuncer, O. C. (1991). Anadolu Kümbetleri (2- Beylikler ve Osmanlı Dönemine Kadar). Ankara. • Tuncer, O. C. (1992). Anadolu Kümbetleri (3-(Beylikler ve Osmanlı Dönemi). Ankara. • Yetkin, S. K. (1984). İslam Ülkelerinde Sanat. İstanbul.
Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Değerlendirme
Staj Durumu
yok
İş Yükü Hesaplaması
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi (saat) | Toplam İş Yükü (saat) |
|---|---|---|---|
| Toplam İş Yükü (saat) | 0 | ||
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
| PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | |
| ÖÇ 1 | 3 | 3 | 4 | 3 | 3 | 3 |
| ÖÇ 2 | 2 | 2 | 3 | 3 | 4 | 4 |
| ÖÇ 3 | 3 | 3 | 2 | 3 | 4 | 3 |
| ÖÇ 4 | 2 | 2 | 3 | 3 | 4 | 3 |
| ÖÇ 5 | 3 | 3 | 3 | 4 | 3 | 3 |
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek