GERİ DÖN
Ders Öğretim Planı
| Dersin Kodu | Dersin Adı | Dersin Türü | Yıl | Yarıyıl | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| SOEST7013 | Bizans Dini Mimarisinde Mekan Teşekkülü | Ders | 1 | 1 | 5,00 |
Dersin Seviyesi
Yüksek Lisans
Dersin Sunulduğu Dil
Dersin Amacı
Ortaçağ Hıristiyan Sanatı'nda önemli bir yere sahip olan Bizans dini mimarisinde oluşan plan tiplerine göre mekân teşekkülünün değerlendirilmesi ile birlikte mekân oluşumunu hazırlayan faktörlerin tespiti ve bölgelere göre etkileşim alanlarının irdelenmesi.
Dersi Veren Öğretim Görevlisi Görevlileri
Dr. Öğr. Ü. Yalçın KARACA
Öğrenme Çıktıları
| 1 | Bu dersin sonunda öğrenci; Bizans dini mimarisinde görülen plan tipleri ve bu mekan teşekkülü konusunda bilgi sahibi olacaktır. |
| 2 | Bin yılı aşkın bir süre varlık gösteren Bizans İmparatorluğunun tarihsel sürecinde diğer toplumlarla olan ilişkileri ve varsa etkileşimleri üzerinde bakış açısı sağlamak. |
| 3 | Bizansın Roma İmparatorluğundan gelen mimari ve toplumsal geleneklerini ne kadar aldığı ve ne kadar Hıristiyan sanatına aktarıldığının öğretilebilmesi. |
| 4 | Mimarinin dışında süreç boyunca yaşanan toplumsal, siyasi, kültürel değişimlerin sanata ve mimariye nasıl yansıdığının bakış açısının elde edilebilmesi. |
| 5 |
Öğrenim Türü
Dersin Ön Koşulu Olan Dersler
Yok
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar
Öğrenciye sahada var olan Dini Mimari örnekleri yerinde incelenmesi ve mümkünse bulundukları yerlerde Bizansa ait mimari eserlerin incelenmesi önerilir.
Dersin İçeriği
IV. yy'dan başlayarak Bizans Dini Mimarisinde var olmaya başlayan Bazilika plan tipi ele alınır. Bu plan tipinin Bizans öncesi Roma'daki kullanımı ve Bizans'a nasıl aktarıldığı uygulanır. Aynı yüzyılda Hıristiyanlığın serbest bırakılması ve konsillerde alınan kararlar hakkında bilgiler verilir. Yine bu yüzyılda önemli merkezlerde ve imparatorlar eliyle yaptırılan başta Helenistik Bazilikaların tanıtımı ve mimari özellikleri aktarılır. IX. yy'a kadar Bizans coğrafyasında inşa edilen Helenistik Bazilika, Kubbeli Bazilika, Tonozlu Bazilika ve Haçvari Kubbeli Bazilikaların kronolojik olarak yapım ve yayılım alanları incelenir. Orta Bizansla birlikte Kapalı Haç Plan Tipine ağırlık verilerek bu plan tipinde yapılan mimari eserlerin tanıtımı yapılır. Yunanistan eksenli gelişen 8 destekli plan tipindeki yapılarla ilgili bilgi verilir. Son haftalarda bütün verilen bilgiler doğrultusunda geniş ve kapsamlı bir şekilde değerlendirmeye gidilir.
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
| Hafta | Teorik | Uygulama | Laboratuvar |
|---|---|---|---|
| 1 | Ön Hazırlık | ||
| 2 | Dersin genel çerçevesinin oluşturulması | ||
| 3 | Kaynak kitaplarının tanıtılması ve derse giriş yapılması | ||
| 4 | IV. yy.'da gerçekleşen dini, siyasi ve kültürel ortamın ortaya konulması | ||
| 5 | Hıristiyanlığın serbest bırakılması (313 Milano Fermanı), Konsiller tarihi hakkında bilgi verilir ve bu süreçte ortaya çıkan ilk dini mimari formlar aktarılır. | ||
| 6 | Bazilika plan tipinin kaynağı ve Bizans dini mimarisine aktarılması | ||
| 7 | Helenistik Bazilika plan tipinin Bizans coğrafyasında yayılımının aktarılması | ||
| 8 | Ara Sınav | ||
| 9 | Kubbeli Bazilikalar | ||
| 10 | Tonozlu Bazilikalar | ||
| 11 | Haçvari Kubbeli Bazilikalar | ||
| 12 | Kapalı Yunan Haçı Plan tipinde inşa edilen yapıların ortaya çıkışı ve tanıtımı yapılması | ||
| 13 | Kapalı Yunan Haçı Plan tipinde inşa edilen yapıların ortaya çıkışı ve tanıtımı yapılması | ||
| 14 | 8 destekli plan tipindeki mimari eserlerin incelenmesi | ||
| 15 | Ele alınan plan tipleri ve incelenen yapılar doğrultusunda geniş kapsamlı bir değerlendirme yapılması | ||
| 16 | Final Sınavı |
Ders Kitabı Malzemesi Önerilen Kaynaklar
Semavi EYİCE; "Türkiye'de Bizans Sanatı", Anadolu Uygarlıkları Ansiklopedisi. Cilt 3 Richard KRAUTHEIMER; Early Christian and Byzantin Architecture, Britain, 1965. Cyril MANGO; Byzantine Architecture, İtaly, 1974. Michael GRANT; Roma'dan Bizans'a, İstanbul, 2000. John BECKWİTH; Early Christian and Byzantine Art, İngiltere, 1993. Guntram KOCH; Erken Hıristiyan Sanatı, İstanbul, 2007. Wolfgang MÜLLER-WİENER; İstanbul'un Tarihsel Topografyası, İstanbul, 2001. John HALDON; Bizans Tarih Atlası, (çev: Ali ÖZDAMAR), İstanbul, 2007. HOLLERWEGER, Hans; ‘‘Canlı Kültür Mirası Tur Abdin’’, (Çev. Sevil Gülcur), Avusturya, 1999. KARACA, Yalçın; ‘‘Doğu Anadolu Bölgesi Hıristiyan Dini Mimarisinde Jamatun Yapıları”, (Y.Y.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi), Van, 2004.
Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Değerlendirme
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | Adet | Değer |
|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 50 |
| Seminer | 1 | 50 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | Adet | Değer |
| Final Sınavı | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | 40 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | 60 | |
Staj Durumu
Yok
İş Yükü Hesaplaması
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi (saat) | Toplam İş Yükü (saat) |
|---|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 2 | 2 |
| Final Sınavı | 1 | 2 | 2 |
| Derse Katılım | 14 | 4 | 56 |
| Seminer | 14 | 2 | 28 |
| Ödev Problemleri için Bireysel Çalışma | 14 | 2 | 28 |
| Toplam İş Yükü (saat) | 116 | ||
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
| PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | |
| ÖÇ 1 | 4 | 5 | 5 | 4 | 5 | 4 |
| ÖÇ 2 | 5 | 4 | 4 | 5 | 5 | 5 |
| ÖÇ 3 | 4 | 5 | 4 | 4 | 4 | 4 |
| ÖÇ 4 | 5 | 4 | 5 | 5 | 5 | 5 |
| ÖÇ 5 | 4 | 5 | 4 | 5 | 4 | 5 |
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek