GERİ DÖN
Ders Öğretim Planı
| Dersin Kodu | Dersin Adı | Dersin Türü | Yıl | Yarıyıl | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| SOİİT7050 | Hat Sanatının Tarihi ve Felsefesi | Ders | 1 | 2 | 5,00 |
Dersin Seviyesi
Yüksek Lisans
Dersin Sunulduğu Dil
Dersin Amacı
Bu dersin amacı, hat sanatının tarihsel gelişimini, felsefi temellerini ve estetik prensiplerini derinlemesine inceleyerek öğrencilere bu sanatın İslam kültüründeki önemini ve manevi boyutunu kavratmaktır. Ayrıca, hat sanatının klasik dönemden günümüze kadar süregelen etkilerini analiz etmelerini sağlamaktır.
Dersi Veren Öğretim Görevlisi Görevlileri
Dr. Öğretim Üyesi Nurullah YILMAZ
Öğrenme Çıktıları
| 1 | Öğrenciler, hat sanatının İslam dünyasındaki doğuşu ve farklı dönemlerdeki (Emeviler, Abbasiler, Selçuklular, Osmanlılar vb.) gelişim süreçlerini detaylı bir şekilde açıklayabilir. |
| 2 | Öğrenciler, hat sanatının İslam’ın tevhid anlayışı, sabır ve disiplin gibi manevi değerlerle ilişkisini analiz ederek yazının düşünsel derinliğini değerlendirebilir. |
| 3 | Öğrenciler, Kufi, Sülüs, Talik gibi temel yazı türlerinin estetik ve teknik özelliklerini, tarihsel bağlamda ve farklı coğrafyalardaki kullanım alanlarını tanımlayabilir. |
| 4 | Öğrenciler, hat sanatında oran, simetri, ritim, boşluk-doluluk dengesi gibi estetik unsurları değerlendirebilir ve bu unsurların sanatın ruhuna katkısını tartışabilir. |
Öğrenim Türü
Birinci Öğretim
Dersin Ön Koşulu Olan Dersler
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar
yok
Dersin İçeriği
Ders, hat sanatının İslam dünyasında ortaya çıkışını, farklı dönemlerdeki (Emevi, Abbasi, Osmanlı) gelişim süreçlerini ve ünlü hattatların eserlerini kapsamaktadır. Felsefi olarak, tevhid anlayışı, sabır ve estetik uyumun yazıya nasıl yansıdığı incelenir. Ayrıca, harflerin oranları, kompozisyon düzeni ve hat sanatında kullanılan teknikler detaylı olarak ele alınır. Dersin sonunda öğrenciler, klasik ve modern hat sanatının etkilerini karşılaştırabilecek bilgiye sahip olur.
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
| Hafta | Teorik | Uygulama | Laboratuvar |
|---|---|---|---|
| 1 | Hat sanatının tanımı, tarihsel önemi ve temel kavramlar. Hat sanatının İslam sanatları içerisindeki yeri. | ||
| 2 | Kufi yazının ortaya çıkışı ve ilk İslami hat eserleri. Emeviler ve Abbasiler döneminde hat sanatının gelişimi. | ||
| 3 | Selçuklu yazı stilleri ve taş işçiliğindeki etkisi. Memlüklerde hat sanatının mimari süslemelerdeki kullanımı. | ||
| 4 | Osmanlı'da hat sanatının yükselişi. Şeyh Hamdullah ve hattın klasikleşmesi. | ||
| 5 | Hafız Osman, Mustafa Rakım ve diğer önemli hattatlar. Örnek eserler üzerinden üslupların incelenmesi. | ||
| 6 | Kufi, Sülüs ve Nesih yazılarının teknik özellikleri. Bu yazı türlerinin tarihsel kullanımı. | ||
| 7 | Talik, Divani ve Rik’a yazılarının özellikleri. Sanatsal ve pratik kullanımları. | ||
| 8 | Kalem, mürekkep, kağıt ve murakka teknikleri. Malzemelerin sanatın estetiği üzerindeki etkisi | ||
| 9 | Harflerin oranı, simetri, ritim ve kompozisyon. Boşluk ve doluluk ilişkisi. | ||
| 10 | Tevhid, sabır ve manevi derinlik. Yazının ruhani boyutu ve hattatın kimliği. | ||
| 11 | Yazının Mekâna Yansıması Camilerde, medreselerde ve türbelerdeki hat sanatı. | ||
| 12 | Osmanlı dönemi yazı mektepleri ve hattat yetiştirme geleneği. Sultan hattatların sanat üzerindeki etkileri. | ||
| 13 | Hattatların eğitim süreçleri ve icazet alma gelenekleri. Üstat-çırak ilişkisi ve mesleğin devamlılığı. | ||
| 14 | Klasik hat sanatının bugünkü eserlerde ve sanatçılarda nasıl yaşadığı. |
Ders Kitabı Malzemesi Önerilen Kaynaklar
Hat Sanatını Tanımak İlhan Özkeçeci, Yzıgen Yayıncılık, 2017 Devlet-i Aliyye'den Günümüze Hat Sanatı, İnkılab yayınları, 2022
Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Değerlendirme
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | Adet | Değer |
|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 40 |
| Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma | 1 | 60 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | 100 | |
Staj Durumu
yok
İş Yükü Hesaplaması
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi (saat) | Toplam İş Yükü (saat) |
|---|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 1 | 1 |
| Final Sınavı | 1 | 1 | 1 |
| Tartışma | 15 | 2 | 30 |
| Soru-Yanıt | 20 | 2 | 40 |
| Makale Yazma | 1 | 8 | 8 |
| Okuma | 10 | 2 | 20 |
| Ev Ödevi | 10 | 2 | 20 |
| Toplam İş Yükü (saat) | 120 | ||
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
| PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | |
| ÖÇ 1 | 5 | 5 | 3 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 5 |
| ÖÇ 2 | 4 | 5 | 4 | 4 | 4 | 4 | 5 | 4 | 4 | 4 |
| ÖÇ 3 | 5 | 4 | 4 | 4 | 4 | 5 | 5 | 5 | 4 | 4 |
| ÖÇ 4 | 4 | 4 | 5 | 4 | 4 | 4 | 4 | 5 | 5 | 4 |
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek